Depratal – profesjonalne leczenie depresji, lęku i bólu neuropatycznego
Depratal to produkt leczniczy zawierający duloksetynę (30 mg w jednej tabletce), należący do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI). Stosowany wyłącznie u dorosłych pacjentów, z przepisu lekarza.
Wskazania do stosowania Depratal
Produkt Depratal jest wskazany u dorosłych pacjentów w następujących stanach:
- leczenie dużych zaburzeń depresyjnych;
- leczenie bólu w obwodowej neuropatii cukrzycowej;
- leczenie uogólnionego zaburzenia lękowego.
Szczegółowe schematy i aspekty kliniczne stosowania przedstawiono w Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL); decyzję o zastosowaniu podejmuje lekarz.
Jak działa Depratal
Duloksetyna, substancja czynna produktu Depratal:
- hamuje wychwyt zwrotny serotoniny (5‑HT) i noradrenaliny (NA);
- wywiera słaby wpływ na wychwyt zwrotny dopaminy;
- praktycznie nie wiąże się z receptorami histaminowymi, dopaminergicznymi, cholinergicznymi i adrenergicznymi;
- w sposób zależny od dawki zwiększa zewnątrzkomórkowe stężenie serotoniny i noradrenaliny w różnych obszarach mózgu (na podstawie badań na zwierzętach).
W efekcie uzyskuje się działanie przeciwdepresyjne, anksjolityczne oraz przeciwbólowe (w bólu neuropatycznym).
Dawkowanie i sposób podawania Depratal
Depratal stosuje się wyłącznie u dorosłych. Tabletki można przyjmować w trakcie posiłku lub między posiłkami, popijając wodą. Modyfikacji dawki dokonuje zawsze lekarz.
Duże zaburzenia depresyjne
- Dawka początkowa i podtrzymująca – 60 mg raz na dobę.
- W badaniach klinicznych stosowano dawki do 120 mg/dobę, jednak brak dowodów, że zwiększenie dawki powyżej 60 mg poprawia efekt u pacjentów bez odpowiedzi na dawkę standardową.
- Odpowiedź na leczenie zwykle obserwuje się po 2–4 tygodniach.
- Po uzyskaniu stabilnej poprawy leczenie kontynuuje się jeszcze przez kilka miesięcy w celu zapobiegania nawrotom.
- W nawrotowych epizodach depresji możliwe jest długotrwałe leczenie w dawce 60–120 mg/dobę, zgodnie z decyzją lekarza.
Uogólnione zaburzenie lękowe
- Zalecana dawka początkowa – 30 mg raz na dobę.
- W przypadku niewystarczającego efektu dawkę zwiększa się do 60 mg/dobę, co stanowi zwykle dawkę podtrzymującą.
- U pacjentów z towarzyszącymi dużymi zaburzeniami depresyjnymi dawką początkową i podtrzymującą jest zazwyczaj 60 mg raz na dobę.
- Skuteczność wykazano dla dawek do 120 mg/dobę. Przy częściowej odpowiedzi na 60 mg można rozważyć zwiększenie do 90–120 mg/dobę, z uwzględnieniem tolerancji.
- Po stabilizacji stanu leczenie kontynuuje się przez kilka miesięcy w celu zapobiegania nawrotom.
Ból w obwodowej neuropatii cukrzycowej
- Dawka początkowa i podtrzymująca – 60 mg raz na dobę.
- Bezpieczeństwo dawek do 120 mg/dobę (w 2 dawkach podzielonych) zostało potwierdzone w badaniach. U części pacjentów zwiększenie dawki może być korzystne.
- Ocenę odpowiedzi klinicznej przeprowadza się po 2 miesiącach. Jeśli nie uzyskano istotnej poprawy, dalsza poprawa jest mało prawdopodobna.
- Konieczna jest regularna ponowna ocena korzyści z leczenia, nie rzadziej niż raz na 3 miesiące.
Specjalne grupy pacjentów
Pacjenci w podeszłym wieku
- Specjalna modyfikacja dawki wyłącznie ze względu na wiek zazwyczaj nie jest konieczna.
- Należy zachować ostrożność przy dawce 120 mg/dobę, ponieważ dane dotyczące bezpieczeństwa u osób w podeszłym wieku są ograniczone.
Zaburzenia czynności wątroby
- Depratal jest przeciwwskazany u pacjentów z chorobami wątroby przebiegającymi z jej niewydolnością.
Zaburzenia czynności nerek
- W łagodnych i umiarkowanych zaburzeniach czynności nerek (klirens kreatyniny 30–80 ml/min) modyfikacja dawki zazwyczaj nie jest konieczna.
- W ciężkiej niewydolności nerek (ClCr < 30 ml/min) produkt jest przeciwwskazany.
Dzieci i młodzież
- Depratal nie jest stosowany u osób poniżej 18 lat w leczeniu depresji z powodu niewystarczających danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa.
- Bezpieczeństwo i skuteczność w leczeniu uogólnionego zaburzenia lękowego (7–17 lat) oraz bólu neuropatycznego w przebiegu cukrzycy u dzieci nie zostały ustalone.
Przerwanie leczenia
- Nie należy nagłe przerywać stosowania produktu Depratal.
- Zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki przez co najmniej 1–2 tygodnie w celu ograniczenia ryzyka objawów odstawiennych.
- W przypadku ciężkich objawów odstawiennych można przejściowo powrócić do poprzedniej dawki, a następnie wolniej ją zmniejszać, zgodnie z decyzją lekarza.
Przeciwwskazania do stosowania Depratal
Depratal nie jest stosowany w następujących sytuacjach:
- nadwrażliwość na duloksetynę lub którąkolwiek substancję pomocniczą;
- jednoczesne stosowanie nieselektywnych, nieodwracalnych inhibitorów MAO;
- choroby wątroby przebiegające z zaburzeniem jej czynności;
- ciężkie zaburzenia czynności nerek (ClCr < 30 ml/min);
- jednoczesne stosowanie silnych inhibitorów CYP1A2 (fluwoksamina, cyprofloksacyna, enoksacyna);
- niekontrolowane nadciśnienie tętnicze (z powodu ryzyka przełomu nadciśnieniowego).
Szczególne ostrzeżenia i środki ostrożności
Przed rozpoczęciem leczenia lekarz ocenia stan pacjenta i możliwe ryzyka. Kluczowe kwestie bezpieczeństwa:
Zaburzenia psychiczne i ryzyko zachowań samobójczych
- Depresja i niektóre zaburzenia lękowe wiążą się ze zwiększonym ryzykiem myśli i zachowań samobójczych, zwłaszcza na początku terapii oraz przy zmianie dawki.
- Pacjentów, szczególnie poniżej 25. roku życia, z myślami samobójczymi lub próbami samobójczymi w wywiadzie należy starannie monitorować.
- Pacjenta i jego bliskich należy poinformować o konieczności natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza w przypadku pojawienia się myśli samobójczych, pogorszenia nastroju lub nietypowych zmian w zachowaniu.
- Produkt nie jest stosowany u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat ze względu na zwiększone ryzyko zachowań samobójczych i wrogości, obserwowane w badaniach nad lekami przeciwdepresyjnymi.
Układ sercowo‑naczyniowy i ciśnienie tętnicze
- Duloksetyna może powodować wzrost ciśnienia tętniczego oraz częstości akcji serca; odnotowano przypadki klinicznie istotnego nadciśnienia i przełomu nadciśnieniowego.
- U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz chorobami sercowo‑naczyniowymi wskazane jest monitorowanie ciśnienia, zwłaszcza w pierwszym miesiącu leczenia.
- W przypadku utrzymującego się podwyższonego ciśnienia należy rozważyć zmniejszenie dawki lub stopniowe odstawienie leku.
- Leczenia nie rozpoczyna się u pacjentów z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym.
Ryzyko zespołu serotoninowego
- Potencjalnie zagrażający życiu zespół serotoninowy może wystąpić podczas jednoczesnego stosowania z innymi lekami serotoninergicznymi (SSRI, inne SNRI, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, tryptany, tramadol, niektóre leki przeciwpsychotyczne, inhibitory MAO i inne).
- Objawy: zaburzenia stanu psychicznego (pobudzenie, omamy, śpiączka), niestabilność autonomiczna (tachykardia, wahania ciśnienia, hipertermia), zaburzenia nerwowo‑mięśniowe (hiperrefleksja, ataksja) oraz objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka).
- W przypadku jednoczesnego stosowania takich leków konieczne jest ścisłe monitorowanie, szczególnie na początku leczenia i przy zwiększaniu dawki.
Wątroba i ryzyko hepatotoksyczności
- Podczas stosowania duloksetyny obserwowano przypadki zapalenia wątroby, znacznego zwiększenia aktywności aminotransferaz (>10 × GGN), żółtaczki i ostrego uszkodzenia wątroby, szczególnie w pierwszych miesiącach terapii.
- Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu innych potencjalnie hepatotoksycznych leków.
- W razie pojawienia się objawów uszkodzenia wątroby (silne zmęczenie, ciemne zabarwienie moczu, ból w prawym podżebrzu, zażółcenie skóry lub twardówek) należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Zaburzenia krzepnięcia i krwawienia
- Opisywano przypadki wybroczyn, plamicy i krwawień z przewodu pokarmowego podczas stosowania duloksetyny i innych SSRI/SNRI.
- Ostrożność jest konieczna u pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe, przeciwpłytkowe (w tym NLPZ, ASA) oraz u osób ze skłonnością do krwawień.
Hiponatremia i SIADH
- Opisywano przypadki hiponatremii (niekiedy ciężkiej, < 110 mmol/l), często związanej z zespołem nieadekwatnego wydzielania ADH (SIADH).
- Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów w podeszłym wieku, z marskością wątroby, odwodnieniem oraz stosujących diuretyki.
Działania neurologiczne i psychomotoryczne
- Możliwe są epizody manii, napady drgawkowe, akatyzja (męczący niepokój ruchowy), zespół niespokojnych nóg.
- W przypadku pojawienia się akatyzji zwiększenie dawki może nasilić objawy.
- Obserwowano senność i zawroty głowy, dlatego w razie ich wystąpienia należy unikać prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.
Szczególne zalecenia
- Nie należy jednocześnie przyjmować innych produktów zawierających duloksetynę pod różnymi nazwami handlowymi, nawet przy odmiennych wskazaniach.
- Podczas leczenia mogą wystąpić objawy odstawienne, zwłaszcza przy nagłym przerwaniu terapii – zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki.
- Tabletki zawierają cukry (w tym sacharozę): produkt jest przeciwwskazany u pacjentów z rzadko występującymi, dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zaburzeniami wchłaniania glukozy‑galaktozy lub niedoborem sacharazy‑izomaltazy.
Interakcje lekowe Depratal
Niektóre leki mogą nasilać działanie Depratal lub zwiększać ryzyko działań niepożądanych.
Połączenia przeciwwskazane i niezalecane
- Nieselektywne, nieodwracalne inhibitory MAO – przeciwwskazane równocześnie i przez 14 dni po ich odstawieniu; po zakończeniu leczenia duloksetyną przed włączeniem inhibitora MAO musi upłynąć co najmniej 5 dni.
- Selektywne, odwracalne inhibitory MAO (moklobemid) oraz antybiotyk linezolid – połączenie niezalecane.
- Silne inhibitory CYP1A2 (fluwoksamina, cyprofloksacyna, enoksacyna) – przeciwwskazane z powodu znacznego zwiększenia stężenia duloksetyny.
- Inne leki serotoninergiczne (SSRI, SNRI, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, tryptany, tramadol, petydyna, preparaty ziele dziurawca i inne) – wymagają ostrożności i monitorowania z powodu ryzyka zespołu serotoninowego.
Leki metabolizowane z udziałem CYP2D6
- Duloksetyna jest umiarkowanym inhibitorem CYP2D6.
- Może zwiększać stężenie leków o wąskim przedziale terapeutycznym metabolizowanych przez CYP2D6 (flekaidyna, propafenon, metoprolol, niektóre trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, rysperydon).
- Decyzję o modyfikacji dawki takich leków podejmuje lekarz.
Leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe
- Podczas jednoczesnego stosowania z warfaryną opisywano przypadki zwiększenia wartości INR, chociaż w badaniach kontrolowanych nie wykazano klinicznie istotnych zmian.
- Wskazana jest ostrożna kontrola parametrów krzepnięcia i obserwacja kliniczna.
Alkohol i inne leki działające na OUN
- Nie zaleca się jednoczesnego przyjmowania z alkoholem oraz lekami o działaniu sedatywnym (benzodiazepiny, opioidowe leki przeciwbólowe, niektóre leki przeciwhistaminowe, leki przeciwpsychotyczne), ponieważ może dojść do nasilenia działania uspokajającego i wpływu na ośrodkowy układ nerwowy.
Stosowanie Depratal w okresie ciąży i karmienia piersią
- Brakuje wystarczających danych dotyczących stosowania duloksetyny u kobiet w ciąży.
- W badaniach na zwierzętach stwierdzono toksyczny wpływ na rozrodczość przy ekspozycjach niższych od maksymalnej ekspozycji klinicznej.
- Możliwe jest ryzyko przetrwałego nadciśnienia płucnego noworodka (na analogii z SSRI); u dzieci, których matki przyjmowały duloksetynę w późnej ciąży, mogą wystąpić objawy odstawienne (hipotonia, drżenie, zaburzenia karmienia, oddychania, drgawki).
- Stosowanie w okresie ciąży jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy oczekiwana korzyść dla matki przewyższa potencjalne ryzyko dla płodu.
- Duloksetyna w niewielkich ilościach przenika do mleka kobiecego; bezpieczeństwo dla karmionych piersią niemowląt nie zostało ustalone, dlatego w okresie laktacji jej stosowanie nie jest zalecane.
Działania niepożądane Depratal
Najczęściej zgłaszane przez pacjentów są:
- nudności;
- bóle głowy;
- suchość w ustach;
- senność;
- zawroty głowy.
Zazwyczaj są to reakcje łagodne lub o umiarkowanym nasileniu, pojawiają się na początku leczenia i zmniejszają wraz z jego kontynuacją. Możliwy jest szeroki zakres innych działań niepożądanych ze strony ośrodkowego układu nerwowego, przewodu pokarmowego, układu sercowo‑naczyniowego, wątroby, skóry, układu hormonalnego i moczowego, szczegółowo wymienionych w ChPL. W przypadku wystąpienia nasilonych lub nietypowych objawów należy skontaktować się z lekarzem.
Przedawkowanie Depratal
Opisywano przypadki przedawkowania dawkami duloksetyny do 5400 mg, w tym przypadki śmiertelne (najczęściej przy przedawkowaniu wieloma lekami jednocześnie).
Główne objawy:
- senność, śpiączka;
- zespół serotoninowy;
- drgawki;
- wymioty;
- tachykardia.
Brak swoistej odtrutki. Postępowanie polega na zapewnieniu drożności dróg oddechowych, monitorowaniu układu sercowo‑naczyniowego i parametrów życiowych oraz na leczeniu objawowym i podtrzymującym. W wybranych przypadkach można rozważyć płukanie żołądka (we wczesnym okresie po przyjęciu), podanie węgla aktywowanego, a w zespole serotoninowym – zastosowanie leczenia swoistego (np. cyproheptadyna) i kontrolę temperatury ciała.
W przypadku podejrzenia przedawkowania należy niezwłocznie zgłosić się po pomoc medyczną w trybie nagłym.
Ważne: niniejszy opis ma charakter informacyjny i nie zastępuje oficjalnej ulotki ani Charakterystyki Produktu Leczniczego. Decyzję o rozpoczęciu leczenia, zmianie dawki lub odstawieniu produktu Depratal podejmuje wyłącznie lekarz, uwzględniając rozpoznanie, choroby współistniejące i jednocześnie stosowane leki.
